Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού: ΑΡΘΡΟ 21

Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν στο παιδί το δικαίωμα στην ανάπαυση και στις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου, στην ενασχόληση με ψυχαγωγικά παιχνίδια και δραστηριότητες που είναι κατάλληλες για την ηλικία του και στην ελεύθερη συμμετοχή στην πολιτιστική και καλλιτεχνική ζωή.

Το δικαίωμα των παιδιών στο παιχνίδι και στις δημιουργικές δραστηριότητες  είναι δικαίωμα καταχωρημένο στη σύμβαση για τα δικαιώματα του Παιδιού Ιδιαίτερα σήμερα που λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας ελαττώνεται η δυνατότητα των οικογενειών –ιδιαίτερα από κάποιες ευπαθείς ομάδες- να προσφέρουν στα παιδιά τους ψυχαγωγικές δραστηριότητες μειώνεται κατά πολύ. Έτσι είναι μια σημαντική συνεισφορά σε αυτές η δυνατότητα να ασκούνται και να ψυχαγωγούνται τα παιδιά σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους κατά τον ελεύθερο χρόνο τους.

Συχνά όμως οι παιδικές χαρές είναι μονότονες, τυποποιημένες, βαρετές. Με πολύ τσιμέντο και πλαστικό και ελάχιστο πράσινο και χωρίς φυσικά υλικά.

Στην υπουργική απόφαση υπ’ αρ. 28492/2009 (ΦΕΚ B’ 931/18-5-2009 περιλαμβάνονται οι οδηγίες για μια ασφαλή παιδική χαρά, γίνεται αναφορά στις αρχές του αειφόρου σχεδιασμού που πρέπει να ακολουθούντα, όπως είναι η αναγκαιότητα να υπάρχουν ηλιακά φωτιστικά , κάδοι ανακύκλωσης για μικρά απορρίμματα, ανακύκλωση του νερού για την άρδευση των φυτών, κ.λπ.). Ασφαλώς όλα αυτά είναι απαραίτητα να υπάρχουν, χρειάζεται όμως και κάτι παραπάνω για να γίνουν ενδιαφέρουσες και δημιουργικές οι παιδικές χαρές.

Ο σχεδιασμός των χώρων παιχνιδιού σήμερα.

Σε πολλές χώρες ασχολούνται πολύ σοβαρά με το θέμα αυτό. Ο σχεδιασμός των χώρων παιχνιδιού γίνεται από πολυεπιστημονικές ομάδες επαγγελματιών. Συνεργάζονται δηλαδή  παιδαγωγοί, αρχιτέκτονες, αρχιτέκτονες τοπίου, γεωπόνοι, μηχανικοί κ.ά.  Συχνά συνεργάζονται και με καλλιτέχνες  για την αισθητική βελτίωση των χώρων.

Οι πολυεπιστημονικές αυτές ομάδες προσπαθούν να προσφέρουν στα παιδιά πολλές  και ενδιαφέρουσες εμπειρίες δημιουργικού παιχνιδιού. Προσπαθούν επίσης να δίνουν στα παιδιά ευκαιρίες να δοκιμάζουν τις δυνατότητές τους, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ασφάλεια. Σημαντικό είναι να συνδέονται οι χώροι παιχνιδιού με το φυσικό περιβάλλον και να χρησιμοποιούνται υλικά φιλικά και συμβατά με αυτό και γενικά οι παιδικές χαρές  να είναι χώροι πρασίνου.

Μιλάμε έτσι για τη μετάβαση από τις τυποποιημένες  παιδικές χαρές στους αειφόρου κήπους  δημιουργικού παιχνιδιού.  Μέσα από αυτές τα παιδιά ενθαρρύνονται να παίρνουν ρίσκα, να διεγείρουν τη φαντασία τους, να εξερευνούν τον κόσμο και να ανακαλύπτουν τι τους αρέσει να κάνουν. Ακόμη τους δίνεται μία αίσθηση ελευθερίας και περιπέτειας. Η σημερινή γενιά -που στην πλειοψηφία της μεγαλώνει σε αστικό περιβάλλον, τυλιγμένη σε ένα υπερπροστατευτικό κλοιό-, κινδυνεύει να στερηθεί το πιο φυσικό μέρος της παιδικής ηλικίας – το παιχνίδι και την ανάληψη ρίσκου. Με την άμεση προσωπική εμπειρία τα παιδιά μαθαίνουν να αξιολογούν και να ξεπερνούν κινδύνους και επικίνδυνες καταστάσεις και αποκτούν την ικανότητα να ξεπερνούν  τις σύνθετες  καταστάσεις στις οποίες μπορεί να βρεθούν.

Δρ Αγγελική Τρικαλίτη, Επ. Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών,

Συντονίστρια του προγράμματος Ελληνικό Αειφόρο Σχολείο

Υποψήφια Δημοτικός Σύμβουλος